Ik heb nooit gewild, gezegd: ‘ik wilde dat ik toen wist wat ik nu weet’, bij het nemen van beslissingen, want de toekomst is onzeker en kennis hebben van zaken uit het verleden helpt daar niet echt bij. Natuurlijk, het leven is leren, onaangename dingen mijd je in de toekomst, maar is herhaling te voorspellen? Ga je geen nieuwe relatie meer aan omdat een vorige ellendig was? En aan wie lag dat? Sla je dat bospad niet meer in omdat je er ooit met de wagen vastliep in de modder. Modder is vergankelijk.
Is een volwassene met veel levenservaring gelukkiger of ongelukkiger dan een klein kind met een ervaring van enkele jaren? Kan je ervaring missen?
De Deense filosoof en theoloog Søren Kierkegaard hield ons voor dat het leven alleen maar achterwaarts kan worden begrepen, terwijl we het voorwaarts moeten leven. Ik leef het leven voorwaarts, terwijl ik het achteraf pas begrijp. En soms helemaal niet. Begrijpen is een perceptie, een kleuring. Een ander kan mijn ervaring heel anders beleven.
En zo drijf ik mee op de stroom van het bestaan, af en toe een zetje gevend in de hoop niet vast te lopen, terwijl ik niet weet of zo’n hindernis onaangenaam is. Het drooggevallen bospad.
Moedig voorwaarts!
BIJSLUITER: het lezen van deze columns kan leiden tot groot geestelijk ongemak, woedeaanvallen, depressies, onbeheerst gedrag, angstaanvallen, maagzuur, zweten, ongeloof, twijfel aan eenieder, straatvrees, lange tenen en het geloof in het eigen gelijk. Bij de lezers. Scheldpartijen en een onbedwingbare drang om te reageren zijn waargenomen. Sommigen willen mij corrigeren. Of bedanken. Of prijzen. De drang om in verzet te komen is waargenomen, het abonnement op te zeggen. Sommigen besluiten de krant niet meer te lezen, of te boycotten. Er kwaad over te spreken. Te janken of te vloeken. De straat op te gaan om te demonstreren maar niet weten waartegen. Het boeddhisme de rug toe te keren. Of aan de drugs te gaan. En zo gaat het maar door.