We kregen mail van Vince. We hopen dat je kunt helpen zijn vragen te beantwoorden.
Ik doe een praktijkgerichte opleiding waarin ik de verschillen van de verschillende geloofsovertuigingen in een presentatie moet kunnen weergeven.
Nu heb ik enkele vragen over het boeddisme die ik niet goed kan beantwoorden. Kunnen lezers van het BD mij daar bij helpen?Discussiepunt:
- Wat is de drijfsfeer van de boeddhisten?
- Wie is hun werkelijke leider?
- Wat bedoelen ze met nirvana?
- Wat gebeurt er volgens hen met de geest van een persoon?
- Gaan ze ervan uit dat de beelden een ziel hebben?
- Hoe wordt bepaald, of wie bepaalt of je de verlichting hebt bereikt?
Ik ben benieuwd hoe jullie deze vragen zouden beantwoorden. Dat de interpretaties hierover soms ver uiteen lopen maakt het beantwoorden van deze vraag alleen maar interessanter, denk ik.
jildi mohamad sjah zegt
Vraag Vince of hij een boek over “het boeddhisme” heeft gelezen en hij het onderwerp al gegoogled heeft.
Een aantal vragen in de groep gooien levert een gemakkelijk werkstuk op zonder dat je er iets voor hoeft te doen, dat heet het Nieuwe Leren.
Robert Keurntjes zegt
Een boek lezen is in deze de gemakkelijke weg. Stel tien boeddhisten een vraag en je krijgt minstens elf antwoorden.
Anne zegt
Die uitdaging moeten wij maar aannemen denk ik zo. Misschien kunnen we er wel twaalf van maken.
Robert Keurntjes zegt
Leuke vragen die ongetwijfeld verschillende antwoorden op zullen leveren.
Hierbij de antwoorden zoals ik meen het begrepen te hebben van de Tibetaanse leraar die het mij verteld heeft.
1. Boeddhisme begint met de vraag hoe we lijden kunnen voorkomen en geluk kunnen verwerven. Daarmee is de drijfveer van een boeddhist dezelfde als die van ieder mens.
2. Er is geen werkelijke leider. Verschillende tradities hebben verschillende ‘voorgangers’, maar ook binnen tradities zijn weer subtradities die weer ieder hun eigen voorganger kunnen hebben. Voor Tibetanen is bijvoorbeeld de dalai lama hun leider, maar dat komt ook omdat hij tot voor kort hun politieke leider was. Hij is niet voor iedere Tibetaan de belangrijkste boeddhistische leider.
3. Nirvana is een staat van geest waar in je geen lijden meer ervaart. Het is, in zekere zin, de tegenpool van samsara. Samsara is onze gewone manier van ervaren waarin we door onze voor- en afkeuren het nooit helemaal zo hebben als we eigenlijk zouden willen (er is altijd wel iets). Het is dus geen andere plek maar een andere manier van ervaren.
4. Er niet zoiets als DE geest. Bewustzijn is een functie en geen ding. Bewustzijn kan alleen bestaan wanneer er ook iets is dat waargenomen wordt. Daardoor bestaan bewustzijn en het lichaam niet los van elkaar. Het lichaam kan niet functioneren wanneer er geen bewustzijn is en het bewustzijn kan niet functioneren wanneer er geen lichaam, met zintuigen, is.
Maar omdat ieder moment van bewustzijn het gevolg is van een er aan voorafgaand moment van bewustzijn (de ene gedachte komt voort uit de vorige gedachte), wordt er gesproken van een bewustzijnsstroom. Als ieder moment van bewustzijn veroorzaakt wordt door een ander moment van bewustzijn is er dus geen begin en geen einde (omdat ieder moment ook weer de oorzaak is voor een volgend moment). Daardoor menen de meeste boeddhisten dat er zoiets bestaat als reïncarnatie. Tegenwoordig zijn er ook boeddhisten die niet in reïncarnatie geloven. Reïncarnatie is eigenlijk een raar woord voor het boeddhistische idee, omdat er geen geest is die opnieuw geboren wordt maar een aaneenschakeling van momenten van bewustzijn. Het laatste moment van bewustzijn tijdens het leven zou dan de oorzaak zijn voor het eerste moment in een volgend lichaam. Er zijn verschillende ideeën over hoe dat zou kunnen.
5. Boeddhabeelden zijn er om je aan Boeddha te herinneren, ze hebben geen ziel.
6. Uiteindelijk kan alleen de verlichte zelf dat ervaren. Het gaat er vooral om dat je dan de werkelijkheid ervaart zoals die werkelijk is, bevrijd van alle illusies. Al onze ervaringen gaan gepaard met dukkha (lijden of ongemak), alles wat je waarneemt is voortdurend in verandering, alles bestaat op basis van onderlinge afhankelijkheid (kort door de bocht: alles wat je waarneemt is wat het is in relatie tot andere dingen. Een vader is een vader omdat er een kind is, iets is leuk omdat je het graag wilt hebben, als je er vanaf wilt is het niet leuk enz.). Wanneer je die drie dingen niet alleen met je verstand begrijpt, maar ook daadwerkelijk zo ervaart, dan ben je behoorlijk verlicht. Dat kun je bij een ander vermoeden maar nooit zeker weten, vandaar dat alleen jijzelf kunt weten of je de verlichting hebt bereikt of niet.
Anne zegt
1. Wat is de drijfsfeer van de boeddhisten?
Mijn drijfveer is vooral controle en meer afstand ten opzichte van mijn emoties, gebeurtenissen en de wereld in het algemeen. Meer beschouwen en me er minder door laten leven.
2. Wie is hun werkelijke leider?
Niemand. Ik heb een leraar maar hij is niet mijn leider.
3. Wat bedoelen ze met nirvana?
Geen idee. Ik hoop het ooit te ontdekken.
4. Wat gebeurt er volgens hen met de geest van een persoon?
Wat bedoel je met geest? Bedoel je wat Robert beschrijft dan ben ik van de reïncarnatie tot nirvana bereikt is.
5. Gaan ze ervan uit dat de beelden een ziel hebben?
Welke beelden bedoel je en wat bedoel je met een ziel?
6. Hoe wordt bepaald, of wie bepaalt of je de verlichting hebt bereikt?
Verlichting is geen wedstrijd en dus is er geen scheidsrechter voor nodig die de finish aangeeft. Zoals ik het begrijp weet je dat je het bereikt als je het bereikt.
Sjoerd zegt
Beste Vince,
Jouw vragen zijn actuele vragen in de boeddhistische gemeenschap. Ieder antwoord is een nieuwe vraag opwerpen.
1.Wat is de drijfsfeer van de boeddhisten?
Leven is lijden. Geboren worden, sterven en alles daar tussen is een aaneenschakeling van lijden.
Boeddhisten/mensen willen verlost worden van hun lijden.
Kun je wel bevrijd worden zolang je jezelf als boeddhist ziet?
2.Wie is hun werkelijke leider?
De boeddha (jouw eigen Boeddhanatuur), de sangha en de dharma.
Wat zijn al die z.g. leraren, meesters enz. dan?
3.Wat bedoelen ze met nirvana?
De ervaring van de bevrijding van jouw lijden als je jezelf mentaal hebt onthecht van jezelf, jouw opvattingen (inclusief de boeddhistische) en jouw materie. Daarbij hoort dat je liefdevol en vriendelijk met de wereld om je heen en jezelf leeft.
Hoe zit het dan met het lijden van al die anderen om jou heen?
4.Wat gebeurt er volgens hen met de geest van een persoon?
Geen lichaam, geen geest! Verander je iets aan het lichaam, dan veranderd de geest. Jouw “geest” is niet meer dan de mentale presentatie van wat wij “het lichaam” noemen en vice versa. Het zijn beiden namen voor het proces waar wij deel van uitmaken.
Wanneer je echt weet wanneer de lucht die je inademt en de lucht die je uitademt wel of niet bij “jouw lichaam” horen, weet je wat “jouw geest” is.
Waarom zijn mensen in westen vaak zo positief over het idee van reïncarnatie van “de geest”, terwijl het in Azië juist als gevangenschap in het wiel van het lijden wordt ervaren?
5.Gaan ze ervan uit dat de beelden een ziel hebben?
Een beeld is een herinnering. Het beeld van boeddha is eigenlijk het beeld van een Griekse filosoof uit de oudheid, maar het blijft een leuke herinnering als je het “boeddha” noemt.
Waarom vindt jij een beeld zo belangrijk, als het om jouw Boeddhanatuur gaat?
6.Hoe wordt bepaald, of wie bepaalt of je de verlichting hebt bereikt?
Het gaat om de reis en niet om het doel. Er is geen doel. Er valt niets te bereiken en al helemaal geen verlichting.
Verlichting is de weg en de weg is verlichting.
Er valt hooguit het een en ander los te laten op deze weg.
Het verlangen om “verlicht” te worden lijkt me vooral een hindernis op deze reis.
Is het niet zo dat zolang jij verlicht wil worden, jij je wel erg hecht aan jouw speciale bestaan?
Maria Farinella zegt
Beste Vince,
Leuk dat je voor je opleiding deze vraag stelt over het boeddhisme. Mijn ervaring met het boeddhisme is, dat het zo veel omvattend is dat het niet gemakkelijk is om het in 6 vragen te beantwoorden. Zoals je wellicht al weet heeft de historische Boeddha 84.000 leringen (de Dharma) onderwezen aan leken en aan monniken.
Maar goed ik probeer zo goed mogelijk op jouw vragen een duidelijk antwoord te geven, in de hoop dat dit jou goed op weg kan helpen.
1.de drijfsfeer van een boeddhist is met name het opheffen van het lijden. Voor de meeste is dit niet alleen zijn eigen lijden, maar ook die van een ander, het Bodhisattva ideaal. Over het opheffen van het lijden heeft de historische Boeddha in zijn eerste toespraak gesproken, namelijk ‘de vier edele waarheden’; het ware lijden, de ware oorzaak van het lijden, de ware opheffing van het lijden en het ware pad tot de opheffing van het lijden.
2.In de boeddhistische leer bestaat geen werkelijke leider. Je wordt geacht zelf verantwoordelijk te zijn voor je eigen handelen. Maar zoals Robert je al geantwoord heeft, kent het boeddhisme verschillende stromingen. De twee voornaamste stromingen zijn het Therevada en het Mahayana boeddisme. Daarin worden verschillende hoogstaande leraren gerespecteerd om hun wijsheid en het in praktijk brengen van de leer van de Boeddha.
3.Nirvana of ook wel de ‘verlichting’ is een staat die een persoon kan bereiken door zijn/haar geest zo te transformeren, opdat het geen lijden meer zal ervaren door geboorte, ouderdom en dood.
4.Zoals Robert al heeft geantwoord bestaat volgens het boeddhisme geen geest. In het boeddhisme heeft men het vaak over bewustzijn. Het bewustzijn is de voorzetting van een eerder bewustzijn, die niet hetzelfde hoeft te zijn als de voorgaande bewustzijn. Door ervaring van voorgaande wedergeboorte kan het huidige bewustzijn anders ervaren worden. Dus veranderlijk.
5.Beelden hebben volgens het boeddhisme geen ziel. Een boeddha beeld is een manier om je te helpen herinneren aan de Dharma die de Boeddha heeft onderwezen. De historische Boeddha heeft ook gezegd hem niet te eren, maar de Dharma te eren en het zo goed mogelijk in het praktijk te brengen.
6.Ik denk zelf dat je dit zelf kunt ervaren als je eenmaal de verlichting hebt bereikt. Dat kan niemand anders voor jou bepalen.
Jules Prast zegt
1. Wat is de drijfsfeer van de boeddhisten?
Niet bekend.
2. Wie is hun werkelijke leider?
De pruimenboom.
3. Wat bedoelen ze met nirvana?
Koeienmest.
4. Wat gebeurt er volgens hen met de geest van een persoon?
Niet bekend.
5. Gaan ze ervan uit dat de beelden een ziel hebben?
Wie?
6. Hoe wordt bepaald, of wie bepaalt of je de verlichting hebt bereikt?
Het ruisen van het riet.
Negeer overigens al het bovenstaande.
Vince zegt
Hallo allemaal.
Bedankt voor jullie reacties.
Ik heb deze vragen gesteld omdat ik na het lezen van diverse boeken, steeds weer andere principes en andere inzichten las over dezelfde onderwerpen.
Nogmaals bedankt allemaal.
Groet,
Vince