• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Veertiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Jana Verboom
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Hans van Dam » Dwaalgids Hans geeft te denken

Dwaalgids Hans geeft te denken

14 november 2015 door Joop Ha Hoek

Maandag gaat het gebeuren. Maandag gebeurt het. Wat? Hans van Dam- normaal gesproken een niet weter, manifesteert zich in het Boeddhistisch Dagblad als een delende denker  (writers dana). Elke werkdag om 08.08 uur precies presenteert deze krant een aflevering uit zijn serie Hans geeft te denken. De Amsterdammer heeft de redactie verzekerd  zijn schrijfwerk in ieder geval fysiek jarenlang vol te kunnen houden en steekt daarmee de Carmiggelts en Blokkers nu al naar de kroon. Hans is op zaterdag vrij, lezers zien hem dan door de Amsterdamse binnenstad dwalen, op zoek naar niks. Zondags- als de cao voor boeddhistische tekstschrijvers dat toelaat, levert Hans een verhaal dat naadloos bij het gevoel van deze voormalige zondagsrustdag past. Het Nederlands boeddhisme schudt op zijn grondvesten. Hans Komt.

Wie is deze Amsterdammer? Van Dam, hertaler van de Linji lu en eigenaar van de website niet-weten.nl is in de wereld van de spiritualiteit in het algemeen en van het boeddhisme in het bijzonder een curieus figuur die zichzelf al dan niet schertsenderwijs een ‘dwaalgids’ noemt.

Hans: “Een dwaalgids is iemand die voorgoed de weg kwijt is en daarvan getuigenis aflegt. Zozeer is hij de weg kwijt dat hij niet eens meer weet of hij wel op weg was, of dat hij wás, of ís, of wat ‘voorgoed’ betekent, laat staan dat hij zichzelf ziet als iemand die voorgoed de weg kwijt is en daarvan getuigenis aflegt. Legt hij toch getuigenis af, dan eerder ter vermaeck dan ter leering, want wat valt er te leren aan een lege leer?

“Natuurlijk staat het iedereen vrij een voorbeeld te nemen aan een dwaalgids of iemand die zich daarvoor uitgeeft, maar vroeger of later zul je deze kwestie onder ogen moeten zien: Waarvan is de dwaalgids een voorbeeld? Waarheen wijst zijn vinger, en wijst hij eigenlijk wel? Tegen de tijd dat al je antwoorden in rook zijn opgegaan, en je vragen erbij, ben je hard op weg een voorbeeld te nemen aan je dwaalgids – maar dan hoeft het al niet meer.”

Zijn roeping als ‘dwaalgids’ geeft Hans van Dam gestalte door middel van ‘dwaalteksten’ die zijn niet-weten tot uitdrukking brengen.

Als ratten

Leerling: Wat is weten?
Meester: Van zinkend schip naar zinkend schip.
Leerling: Wat is niet weten?
Meester: Verzuipen.

Hans: “Tegen de stroom in bewegen dwaalteksten zich van de oplossing naar het probleem, van het antwoord naar de vraag, van de conclusie naar de premissen, van de stelling naar de onderstellingen, van begrip naar onbegrip, van zekerheid naar twijfel, van helderheid naar troebelheid, van vasthouden naar loslaten, van weten naar niet weten – en daar dan weer voorbij.”

Een dwaaltekst in de vorm van een dialoog heet bij Hans een ‘dwaalgesprek’ en vanaf begin volgende week zal hij in deze krant een nieuwe rubriek verzorgen, getiteld ‘Hans geeft te denken’, die voor het merendeel uit korte dwaalgesprekken tussen meester en leerling zal bestaan.

Een oude rat ziet licht een gat

Leerling: Wat is weten?
Meester: Alles dichttimmeren.
Leerling: Wat is niet weten?
Meester: Overal kieren zien.

Hans: “Waarom nog het oubollige woordpaar meester-leerling gebruikt in een tijd dat steeds meer mensen zelfs het tweetal leraar-leerling als te hiërarchisch ervaren en een voorkeur hebben voor iets anti-autoritairs als het intervisiemodel van Hisamatsu? Daarom juist. Ik heb geen betere manier kunnen vinden om het stereotype van de alwetende meester en de onwetende leerling te ondermijnen dan door de rollen helemaal om te draaien met behoud van de oorspronkelijke terminologie, inclusief de bijbehorende beleefdheidsvormen.

“Het woord ‘meester’ verwijst bij mij niet zoals gebruikelijk naar een goeroe, een mystagoog, een wijze, een wetende, iemand die de waarheid al weet of heeft of leeft, maar naar iemand die niet weet. Meesters in mijn dwaalteksten zijn anti-helden, gevallenen – dwaalmeesters. Dat kun je ook zien aan hun namen. Meestal blijven ze anoniem, maar als ze toch een naam krijgen dan heten ze meester Bijster, meester Dement, meester Eh, meester Nebbisj, meester Tja of meester Zuetsu [spreek uit: Zwetsu, red.] of zoiets.

“Het woord ‘leerling’ verwijst bij mij niet zoals gebruikelijk naar een zoeker, een onwetende, iemand die de waarheid nog niet heeft of leeft, maar integendeel naar iemand die weet of meent te weten: een gids, een raadgever, een coach, iemand die het allemaal wel doorheeft en anderen graag in zijn oneindige wijsheid laat delen.”

Er klikt iets in mijn brein en ik vraag Hans naar het verschil tussen niet weten en de wijsheid zonder wijsheid. “Dat zou ik ook weleens willen weten!” zegt hij met een overdreven knipoog. Nou, dat belooft wat.

 

Hans van Dam
Hans van Dam

 

De dwaalteksten van Hans “gaan over de grote vragen van het leven: wie ben ik, waar kom ik vandaan, waar ga ik heen, hoe moet ik leven, wat is lijden, wat is liefde, wat is geluk, wat is de dood en dergelijke. Thema’s zijn onder meer de weg, verlichting, ethiek, zen, de mind, mystiek, maya, vrije wil, waarneming, metafysica, geloften, koan en meesterschap.” Thema’s zullen seriegewijs aan de orde worden gesteld “zolang de schrijver schrijft, de lezer leest en de uitgever uitgeeft.”

Hans geeft te denken verschijnt vanaf maandag 16 november 2015 iedere werkdag in het Boeddhistisch Dagblad.

Categorie: Hans van Dam Tags: Hans van Dam, niet-weten

Lees ook:

  1. Niet-weten is blues
  2. Vallen is de weg
  3. Voor iedereen die er een zwaar hoofd in heeft
  4. Niet-weten als lege canon

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Kaarin zegt

    14 november 2015 om 15:55

    Deze lezer gaat lezen.

Primaire Sidebar

Door:

Joop Ha Hoek

Joop Ha Hoek, volger van de dhamma en redacteur. 
Alle artikelen »

Agenda

  • Agenda
  • Geef je activiteit door

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 10 februari 2025
    Zen Spirit studiegroep 'Het verborgen licht'-vanaf 10 februari 2025
  • 2 mei 2025
    Phowa Studieweek
  • 9 mei 2025
    Seminar Tenzin Wangyal Rinpoche
  • 12 mei 2025
    Maandagochtend meditatie in Amsterdam-West
  • 13 mei 2025
    Verdiepingsbijeenkomst Hand in hand met de Boeddha
  • 13 mei 2025
    Dinsdagavond op even weken samen mediteren in Almere Buiten
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • 13 mei 2025
    Oude boeddhistische inzichten voor geslaagde moderne relaties
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Weet jij wat een anker is? Test jezelf!

    Hans van Dam - 2 mei 2025

    Deel 3 van een 5-delig dwaalgesprek over de mystieke roos.

    ‘Het leven zelf is zazen’

    Wim Schrever - 28 april 2025

    De grote tragedie hier in het Westen is dat we onze eigen spirituele traditie zo snel hebben opgegeven en met het badwater -de religie- ook het kind -de spiritualiteit- hebben weggegooid. Terwijl een mens fundamenteel nood heeft aan spiritualiteit, aan zingeving.

    Geschiedenis als wapen deel 1

    Kees Moerbeek - 20 april 2025

    President Vladimir Poetin zei in 2014: ‘Onze collectieve herinnering bepaalt onze cultuur, onze geschiedenis en onze tegenwoordige tijd. En onze toekomst zal worden gevormd aan de hand van onze historische ervaring.’ Hij is het zelf die actief deze herinnering en ervaringen vorm geeft en propageert. Ivo van de Wijdeven schrijft dat in de Sovjettijd er nog werd gegrapt dat het land een zekere toekomst had, maar een onvoorspelbaar verleden. Onder Poetin is Ruslands geschiedenis als in beton gegoten. Er is maar één historische waarheid en deze is verankerd in de grondwet en de Nationale Veiligheidsstrategie.

    Jaloerse goden te slim af – de geschiedenis de baas…?

    gastauteur - 13 april 2025

    Hongersnood in een hermetisch afgesloten kuststrook die onwillekeurig aan de vernietigingskampen van weleer doet denken, besmet met meer dan een zweem van genocide… Regeert Adolf Hitler over zijn graf heen? Want bestaat Israël niet bij diens gratie? Zou zonder die bittere nazi-erfenis Palestina als land van drie monotheïstische religies niet nog gewoon zo heten? Is de grond er niet vervloekt, juist door godsdiensten die, gevoed vanuit één fictieve bron, vervolgens als protestbeweging steeds in chronologische volgorde aan haar voorgangster ontspruiten, waarmee de kiem voor een eeuwigdurende vete om de absolute waarheid is gelegd? En claimt niet elk van deze broeder- of zusterstromingen dat stuk met hun aller bloed doordrenkte aarde, aanvankelijk voor Abrahams JHWH, vervolgens voor Jezus’ Vader en ten slotte voor Allah – drie godheden die, in verbitterde onderlinge jaloezie verwikkeld, strijden niet alleen om religieuze hegemonie, maar ook om de profane en politieke macht?

    Wat is quiëtisme?

    Hans van Dam - 27 maart 2025

    Over het stillen van de wil.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Sodis – de virtuele denkster 527
    • Officiële lancering van het herintroductieproject van de Gele Komkommer
    • ‘Politiek signaal’ Veldkamp helpt Palestijnen in Gaza niet
    • B’eter Groene goddelijke salade
    • Jules – Misplaatste geestdrift

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.