Een wijze van zwijgen (bij wijze van spreken).
Beste Hans,
Ben jij niet gewoon een nihilist, net als iedere boeddhist?
Beste X,
Nihilist?
Beste Hans,
Je weet wel: er is geen god, er is geen ziel enzovoort.
Beste X,
Er is geen god, er is geen ziel enzovoort heet atheïsme.
Er is een god, er is een ziel enzovoort heet theïsme.
We kunnen niks bewijzen over god en ziel et cetera heet agnosticisme.
Wie niet weet is geen theïst, geen atheïst en geen agnosticus.
Wat maakt dat mij, denk jij?
Beste Hans,
Onder nihilisme versta ik de leer die de mogelijkheid om te komen tot een stellige overtuiging of tot grondwaarheden op ethisch, wijsgerig, spiritueel, religieus of sociaal gebied ontkent. Alles is leeg. Er is geen subject. Er is geen weg. Er valt niets te realiseren. Alle waarheid is subjectief. Iedere moraal is grondeloos. God bestaat niet. Vooruitgang is een illusie.
Beste X,
Ik weet niet dat alles leeg is, ik weet ook niet van niet.
Ik weet niet dat er een subject is, ik weet ook niet van niet.
Ik weet niet dat er een weg is, ik weet ook niet van niet.
Ik weet niet dat er iets te realiseren valt, ik weet ook niet van niet.
Ik weet niet dat alle waarheid subjectief is, ik weet ook niet van niet.
Ik weet niet dat alle moraal grondeloos is, ik weet ook niet van niet.
Ik weet niet dat god bestaat, ik weet ook niet van niet.
Ik weet niet dat vooruitgang een illusie is, ik weet ook niet van niet.
Ik weet niet dat het mogelijk is om te komen tot een stellige overtuiging of tot grondwaarheden op ethisch, wijsgerig of sociaal gebied, ik weet ook niet van niet.
Ik weet niet dat termen als alles, subject, weg, waarheid, moraal, god, vooruitgang, illusie en grondwaarheid met iets werkelijks corresponderen, ik weet ook niet van niet.
Ik weet niet dat je dit alles niet kunt weten, ik weet ook niet van niet.
Daar heb ik vrede mee, vrede van jewelste.
Wat maakt dat mij, denk jij?
Beste Hans,
Wat heeft het voor zin om op deze manier te spreken?
Beste X,
Ik weet niet dat het zin heeft om op deze manier te spreken, ik weet ook niet van niet.
Ook daar heb ik vrede mee, vrede van jewelste.
Beste Hans,
Wat is volgens jou het verband tussen niet weten en nihilisme?
Beste X,
Tja.
Beste Hans,
Is dat alles?
Beste X,
Voor de grap zou je niet weten kunnen definiëren als een hypernihilisme dat zelfs het nihilisme nietig verklaart.
Hypernihilisme is dan niet alleen het toppunt van nihilisme maar ook, en in dezelfde mate, dat wil zeggen totaal en onherroepelijk, het einde ervan.
Zoals het ook meteen, totaal en onherroepelijk het einde van zichzelf is.
Opgeruimd staat netjes.
Beste Hans,
Volgens mij komt jouw lege leer in wezen neer op nihilisme.
Beste X,
De lege leer komt niet in wezen neer op nihilisme of obscurantisme of quiëtisme of subjectivisme of relativisme of perspectivisme of scepticisme of pyrronisme of situationisme of anti-intellectualisme of irrationalisme of agnosticisme of anarchisme of sunyavada of madhyamaka of yogachara of advaeta dvaeta advaeta vedanta of welk geloof of opgeschort geloof of ongeloof ook, hoe subtiel of minimalistisch ook.
Anders zou het geen lege leer zijn maar een leer over een of andere vorm van leegte.
De lege leer komt ook niet in wezen neer op een weerlegging of tegenhanger van welk geloof of opgeschort geloof of ongeloof ook, hoe subtiel of minimalistisch ook.
Anders zou het geen lege leer zijn maar een leer over een of andere vorm van niet-leegte.
Beste Hans,
Wat is de lege leer dan wel?
Beste X,
Een gimmick.
Een blinker.
Aas zonder aas.
Een non-entiteit.
Een gedachte, meer niet.
Of zullen we het een wijze van denken noemen.
Dat wil zeggen, een wijze van zwijgen.
Bij wijze van spreken.
Beste Hans,
Een wijze van denken?
Beste X,
Een katalysator die het denken smeert en in beweging houdt, maar bij gebrek aan inhoud zelf geen verbindingen aangaat.
Bij wijze van spreken.
Beste Hans,
Dus jij bent wel een boeddhist maar geen nihilist.
Beste X,
Boeddhist?
Deze tekst maakt deel uit van Zondagskindjes, een serie teksten over niet-weten die geen deel uitmaken van een serie.