Waarin we ontdekken dat er meer dan één monist is en dat ze nog van elkaar verschillen ook.

Monisten zoeken het Geluk en de Waarheid in de Eenheid en de Eenvoud.

Nu is de ene monist de andere niet, wat ik een vreemde zaak vind, want één is één, maar dat zal dan wel schijn zijn. Een kleine greep uit een overstelpend aanbod.

Hoeveel vormen van monisme ken jij?

Stof – Zo zijn er monisten die geloven dat de ene substantie stof is. Zij heten materialisten.

Water, lucht, het Apeiron, Zijn – Onder materialisten zijn er die geloven dat de ene substantie water is (Thales), lucht (Anaximenes), een onbekende oerstof ( het apeiron, Anaximander) of Zijn (Parmenides).

Energie, informatie, snaren – Er zijn monisten die geloven dat de ene substantie energie is of informatie of een soep van elfdimensionale snaren. Zij heten natuurkundigen.

Geest – Er zijn monisten die geloven dat de ene substantie geest is. Zij heten idealisten.

Ervaring – Onder de idealisten zijn er die geloven dat de wereld gelijk is aan de ervaring van de wereld. Zij heten externalisten.

Natuur – Er zijn monisten die geloven dat God de natuur is en de natuur God, geen verschil. Zij heten pantheïsten.

De Kosmos – Er zijn monisten die geloven dat God de Schepper zichzelf tijdens zijn scheppingsdaad van top tot teen in de kosmos heeft getransformeerd, waarin hij niet langer als afzonderlijke entiteit bestaat. Zij heten pandeïsten.

Het Absolute – Er zijn monisten die geloven dat de natuur deel uitmaakt van het Absolute, dat behalve het immanente ook een transcendent gedeelte omvat. Zij heten panentheïsten.

JWHW – Er zijn monisten die geloven dat het ene JWHW is. Zij heten chassidisten.

Allah – Er zijn monisten die geloven dat het ene Allah is. Zij heten soefi’s.

Brahman – Er zijn monisten voor wie het ene Brahman is. Zij heten hindoes.

Wat geloof jij?

Zo gaat het maar door.

De Tao – Er zijn monisten die geloven dat het ene de Tao is. Zij heten taoïsten.

Intelligentie – Er zijn monisten die geloven dat het universum Intelligentie is, dat trouwens het beste met ons voor heeft. Het bepaalt je hele leven en manifesteert zich aan ieder één als zijn of haar innerlijke goeroe, die helaas in tongen spreekt, maar ze willen best voor je tolken hoor. Zij heten nieuwetijdskinderen.

De boeddhanatuur, het ware zelf – Er zijn monisten die geloven dat het ene de boeddhanatuur ofwel ons ware zelf is, waarvan alles en iedereen doortrokken zou zijn (behalve de hond van Wumen natuurlijk). Zij heten zenboeddhisten.

Het niets, de leegte – Er zijn monisten die geloven dat alles leegte (sunyata) is, een substantieloze substantie, zij het dat die leegte gelijk is aan de vorm omdat alles anders niet meer één zou zijn. Zij heten ook zenboeddhisten.

Het geheel – Er zijn monisten die geloven dat alles met alles samenhangt, al lijkt het soms van niet. Ze denken dat je aan willekeurig welk draadje kunt trekken om willekeurig welk ander draadje in beweging te brengen. Dit weefsel noemen ze de kosmos en ze heten zelf holisten.

Of ze noemen het anatman of het net van Indra of afhankelijk ontstaan of interdependentie of interzijn of procesleer, en ze heten theravadaboeddhisten of mahayanaboeddhisten of huayanboeddhisten of procesfilosofen en zo meer.

Ingewikkeld hè, allemaal? Zulke moeilijke woorden. Was ik er maar nooit over begonnen.

Dat komt er nou van als je het ene uit elkaar probeert te houden.

Dat komt er nou van als je het vele samen probeert te voegen.

Index | Vorige | Volgende | Alle