• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Hans van Dam » Transparantie en transpiratie

Transparantie en transpiratie

13 maart 2019 door Hans van Dam

Wat voor leraar heb of ben jij? Een achtvoudige atypologie.

1. Een koan

– Mag ik jou een vraag stellen, Hans?

– Nee.

– Waarom niet?

– Daar komen alleen maar antwoorden van.

– Het is de taak van de spirituele leraar om ons bij te staan op onze weg naar non-dualiteit, schrijft Nico Tydeman in Transmissie en Transcendentie.

– God sta ons bij.

– In zijn boek maakt hij onderscheid tussen drie aspecten van het spirituele leraarschap.

– Ik weet er wel driehonderd.

– Vriend, goeroe en mystagoog.

– Scheiden doet lijden.

– Wat?

– Of was het nou andersom?

– Lijden doet scheiden?

– Wat zegt de Boeddha daar ook weer over?

– Ik kan je even niet meer volgen.

– Ik al heel lang niet meer.

– Maar waar pas jij in zijn lerarenschema?

– Mooie koan.

– Werk nou even mee.

– Ik pas er niet in, ik sta er niet buiten, ra ra.

– Je staat erboven, wou je zeggen.

– Nee dank je, ik zit liever.

 

(lees verder onder de afbeelding)

Vriend, goeroe of mystagoog?

2. Een mens

– Ben jij een vriend?

– Alleen voor mijn vijanden.

– En voor je vrienden?

– Een vrijhand.

– En voor je leerlingen?

– Ik heb niet eens een leer.

– Of ben je meer een goeroe.

– Gewoon een ouwehoeroe.

– Die de dharma demonstreert door zijn gedrag?

– God sta ons bij.

– Wat demonstreer jij door je gedrag?

– Dat ik ben uitgedemonstreerd.

– Wat als ik toch een voorbeeld aan jou zou nemen?

– Dan werd je wat je was en bent en blijft.

– Te weten?

– Een mens, een mens en een mens.

3. Een wolk van niet-weten

– Geen vriend, geen goeroe, dan moet je wel een mystagoog zijn.

– Een misagoog. Een mistagoog. Een mistagoochem.

– Afijn.

– Weet je wat ik wel zou willen zijn?

– Een bloemetjesgordijn?

– Ik dacht eerder aan een mistgordijn.

– Het moet niet veel gekker worden.

– Een dunne, transparant, je kunt er dwars doorheen kijken.

– Een doorzichtige nevel.

– Of doe maar een mistbank.

– Je zegt het maar, Hans.

– Dan kan je gezellig naast me komen zitten.

– Ik sta liever.

– Verschil moet er zijn.

– Juist niet.

– Doe dan maar een wolk van niet-weten.

4. Een minnaar

– Ben je het er tenminste mee eens dat de spirituele leraar ons bij moet staan op onze weg naar non-dualiteit?

– Weg met de non-dualiteit.

– Even serieus.

– Ik meen het.

– Wat versta jij dan onder non-dualiteit?

– Transparantie. Overal doorheen kijken. Ieder onderscheid doorzien. Ook het onderscheid tussen dualiteit en non-dualiteit. Ook het onderscheid tussen leraar en leerling. Ook het onderscheid tussen de vriend, de goeroe en de mystagoog.

– Oké, vergeet Nico’s typologie dan maar even.

– Vergeten en vergeven.

– Wat voor spirituele leraar ben jij dan?

– Een minnaar.*

– Pardon?

– Transparantie en transpiratie.

– Wát?

– Vinger in je gat.

– Je kunt toch wel normaal antwoord geven?

– Serieus.

5. Een afleraar

– Ik wil alleen maar weten wat voor leraar jij bent, Hans.

– Wat voor vader ben jij?

– Ik ben een vrouw, sufferd.

– Nou dan.

– O, zo.

– O zo.

– Je probeert me al die tijd duidelijk te maken dat je geen leraar bent.

– Nou dat weer.

– Laat ik het dan zo stellen: als jij een spirituele leraar was, wat voor een zou je er dan zijn?

– Een afleraar?

– Wat doet een afleraar?

– Afleren?

– Wat afleren?

– De leer?

– Welke leer?

– Elke leer?

– Wat nog meer?

– Jouw leer?

– Nou, leer…

– Keer op keer?

– Waar is dat goed voor?

– Is het ergens goed voor?

– Is het nergens goed voor?

– Wat heet goed?

– Wie zit er nou te wachten op een afleraar.

– Een afleerling?

– Vanwaar al die vraagtekens?

– Vanwege dat afleren?

– Ik geloof niet dat ik er gevoelig voor ben.

– Dat is de tweede reden.

– Voor die vraagtekens?

– Ik moet de eerste afleerling nog tegenkomen.

– Een afleraar zonder afleerlingen dus.

– Als je er maar geen type van maakt.

6. Een kraker

– Wat heb jij toch tegen typologieën?

– Niks.

– Ha!

– Ik maak ze en ik kraak ze.

– Je kraakt ze.

– Zeker als ze hagiografisch zijn.

– Wat bedoel je daar nou weer mee.

– Een typologie die de leraar hoe dan ook heilig verklaart.

– Zoals?

– Vriend, goeroe en mystagoog.

– Wat is daar mis mee?

– Altijd prijs.

– In plaats van?

– Toneelspeler, leugenaar en hypocriet, bijvoorbeeld.

– Hallo.

– Ik kraak ze en ik maak ze.

– Dat brengt de zaak weer in evenwicht, wou je zeggen.

– Mens, mens en mens.

– Die hebben we al gehad.

– Die brengt de zaak pas in evenwicht, zou ik zeggen.

7. Een schrijver

– Ik vraag het nog één keer: voel jij je eerder een goeroe, een vriend of een mystagoog?

– Een schrijver dan maar.

– Wat is het doel van jouw schrijverschap?

– Alle doelen van me afschrijven.

– Ik dacht dat je getuigen zou zeggen.

– Waarvan?

– Tja.

– Hoe raad je het.

– Kan een getuigenis niet tevens leerzaam zijn?

– En wat dan nog?

– Dan zou je als getuige tevens leraar kunnen zijn.

– Het zal me worst wezen wat ik ben of niet.

– Hansworst.

– Snijworst, knakworst.

8. Een schriftgeleerde

– Ik kan je kennelijk niet overhalen om jezelf te typeren.

– Dat is te zeggen… hoe zit het met de schriftgeleerde?

– Die heeft geen plek gekregen in Nico’s typologie.

– Typisch.

– Hoezo, zie jij jezelf als schriftgeleerde?

– De beste die er is.

– Wat is jouw specialiteit?

– De lege schrift.

– Hè?

– Maar daar weet ik dan ook alles van.

– Van jou word je ook niks wijzer.

– Een ander woord voor non-dualiteit.

 

(Lees verder onder de afbeelding.)

 

‘Het is de taak van de spirituele leraar om ons bij te staan op onze weg naar non-dualiteit.’

* Kort na het verschijnen van Transmissie en transcendentie kwam uit dat de auteur, die zichzelf als mystagoog ziet, jarenlang een geheime relatie had met een van zijn leerlingen, in weerwil van beider boeddhistische geloften. Daarmee trad hij in de voetsporen van zijn leraar Dennis Merzel, die hij als zijn goeroe ziet: iemand die de dharma demonstreert door zijn gedrag. Niet veel later bekrachtigde Merzel het transcendente leraarschap van zijn navolger met de titel ‘roshi’.

Zelf houd ik het al dertig jaar met mijn lief en niemand spreekt er schande van. Is er een betere leraar dan je minnaar? Geloften hebben we nooit gebroken omdat we ze nooit hebben afgelegd. Behalve de huwelijkse, maar die hebben we weer afgelegd, ongebroken.

Wie meespeelt moet zich aan de regels houden, wie af is is soms beter af, al telt hij dan niet mee.

‘Transparantie en transpiratie’ is deel 3 van de tweeluik Transmissie en transcendentie.

Vorige week deel 2: Transmissie is carnaval.

Vorige vorige week deel 1: Transcendentie is een val

Lees ook: De Bergsoetra – 33 trappen naar de top

Dit artikel maakt deel uit van Zondagskindjes, een serie teksten over niet-weten die geen deel uitmaken van een serie. Illustraties: Lucienne van Dam. Alle publicaties van Hans van Dam in het Boeddhistisch Dagblad.

 

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Hans van Dam Tags: de lege leer, Hans van Dam, leraarschap, mystagoog, Nico Tydeman, niet-weten, non-dualisme, non-dualiteit, nondualisme, nondualiteit, Transmissie en transcendentie, zen, zenleraar, zondagskindjes

Lees ook:

  1. Transcendentie is een val
  2. De nieuwe kleren van het seminarie
  3. Klein abc van de Grote Weg van Seng-ts’an
  4. Het laatste woord

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Hans van Dam

Columns. Boeken. NietWeten.nl. Contact. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 27 juni 2022 - 3 juli 2022
    Zomer Retraite met Losang Gendun
  • 2 juli 2022
    Zazenkai Zengroep Oshida met Helma Jifu Vulink
  • 3 juli 2022
    Kum Nye Yoga op zondag | Online
  • 4 juli 2022
    Open Les Kum Nye Yoga en Meditatie | Live op ma-di-wo
  • 4 juli 2022
    Online course The Twelve Links of Interdependent Origination
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Boekbespreking – Michael Bakoenin, God, de Staat en andere vormen van dictatuur

Erik Hoogcarspel - 30 juni 2022

Nog steeds, ook op de klimaatdemonstratie van 19 juni jl., ziet men groepen in het zwart geklede jongeren mee demonstreren die zich presenteren als vertegenwoordigers van het anarchisme. Deze groepen kunnen in het buitenland erg agressief optreden en zelfs banden onderhouden met extreemrechts. Vele oppassende burgers zien het anarchisme aan voor een uiting van jeugdige overmoed, die vanzelf wel zal overgaan. Hoe kun je immers een staat besturen zonder regering? Was het anarchisme niet een soort extreem communisme en hebben we niet gezien dat het communisme gewoon een slecht systeem is?

Boekbespreking – Renée Girard, de romantische leugen en de romaneske waarheid

Erik Hoogcarspel - 14 juni 2022

Volgens de literatuurwetenschapper René Girard (1923 – 2015) worden we juist niet als een uniek zelf geboren. Dit is volgens hem een romantische leugen waarmee we onszelf voor de gek houden. We ontwikkelen ons niet eens tot een uniek zelf, want in de regel worden onze keuzes niet gemotiveerd door een eigen unieke behoefte. We willen meestal graag hebben wat anderen al hebben, juist omdat die anderen dit willen hebben.

Hein Thijssen – ‘God was gewoon een implantaat’

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Wanneer precies weet ik niet meer, maar op een bepaald punt in mijn leven brak mijn kritische geest open. Ik kan me ook niet meer herinneren hoe en op grond waarvan, maar er brak een periode aan waarbij ik me serieus begon af te vragen: hoe kom ik aan het begrip god’? God zat in mijn hoofd als een vage, vormloze massa. Ik moest toen heel nuchter vaststellen dat het begrip ´god´ geen weten was, geen ervaring, maar mij door mensen in  mijn omgeving was aangepraat, in mijn geest was geplant. God was gewoon een implantaat.´

Hein Thijssen – ´Het leven is een schijtende merel´

Joop Ha Hoek - 9 juni 2022

‘Alleen voor een ontwaakte is het achtvoudige pad een natuurlijke zaak’

Boekbespreking – Bernard Mandeville, een ondeugende denker?

Erik Hoogcarspel - 9 juni 2022

Bernard Mandeville (1670 – 1733) werd geboren in een gegoede remonstrantse familie te Rotterdam. Hij studeerde in Leiden en vertrok tegen het einde van de 17e eeuw naar Londen om er een medische praktijk op te zetten. Daar schreef hij eerst luchtige stukjes proza in tijdschriften, maar later publiceerde hij ook over geneeskunde en economie. Zijn bekendste boek is “De fabel van de bijen”.

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

over ons

Recente berichten

  • Het jaar 2022 – dag 180 – debat
  • Boeddhistische doeners en denkers – de serie (58)
  • Dôgen over meditatie en verlichting
  • Wakker Dier – Nederland telt 999 megastallen
  • Boekbespreking – Michael Bakoenin, God, de Staat en andere vormen van dictatuur

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens