• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Herinneringen aan Harada Tangen roshi – lopen zonder ‘ik’

28 november 2020 door Ciska Matthes

Roshisama’s pas had een zekere lichtheid en vreugde. Het leek net alsof hij danste, alsof hij gedragen werd door de wind. En eigenlijk was dat ook zo; boeddhanatuur bewoog dit leven zonder een idee van ‘ik’. Soms deed roshisama ons spottend na: ‘Jullie spreken met arrogantie: “ik loop”, “ik denk”, “ik beweeg”.’ Maar is het wel zo? Wie is het, die het lopen doet? Waar begint de beweging? Waar komen je gedachten vandaan? Wanneer je van binnen stil en leeg bent, merk je dat de dingen vanzelf gebeuren, dat er geen ‘doener’ is, geen ‘denker’. Het leven wordt spontaan en onbedacht, ontvouwt zich vanzelf in de onbegrensde ruimte van het gewaarzijn.

Dan weer zei roshisama, vol dankbaarheid en waardering: ‘Okage, okage de’ – dankzij, dankzij alles! Ieder moment heb je aan het hele bestaan te danken. Alles wat je maar kunt doen of ervaren, iedere ademhaling, ieder woord dat je zegt, het is dankzij alles, het hele universum. Vanuit dit diepe inzicht te leven maakt je nederig en dankbaar.

Als ik met twijfels en problemen naar hem toe kwam in dokusan en begon te klagen, had roshisama vaak een simpele respons: ‘Wagamama!’ riep hij fel en wuifde met zijn hand mijn klachten weg. Wagamama betekent egoïsme of zwelgen. In het Pali heet dit egoïsme mana – een verwaandheid, denken dat je los staat, dat je zelfstandig en onafhankelijk leeft. Dus het is niet zozeer in de alledaagse zin, het egoïsme van alleen aan jezelf denken ten koste van anderen – meer nog doelde roshisama op onze preoccupatie met onszelf, met de persoon die we denken te zijn en die we koste wat kost willen verdedigen. Deze begoocheling, waaruit elk lijden voortkomt, dit noemde roshisama ‘wagamama zammai’: een egoïstische samadhi, de roes van het ‘ik’:​ ​ mijn​ denken, ​ mijn wereld, mijn verlangens… ‘Je maakt jezelf zo klein en beperkt!’ zei roshisama.

De kleine ‘ik’ die ik geloofde te zijn, het ego-denken, vatte zijn ‘wagamama’ ironisch genoeg vaak heel persoonlijk op als kritiek en zo kwam er schaamte of frustratie: ‘Ik zit verkeerd in elkaar, ik zou anders moeten zijn!’ Dat maakte de identificatie alleen maar sterker en deprimeerde me. En tegelijk was er iets in mij dat intuïtief wist wat hij eigenlijk bedoelde – en wist dat het waar was. Als mijn denken niet zo zou blijven steken in obsessies en preoccupaties, zou er vrijheid zijn.

Tijdens samu (werk) snelde ik van hier naar daar in mijn zwart katoenen samu-broek. Gauw een emmer water halen, en hup weer op weg naar de volgende klus. Met mijn hoofd al bij de volgende taak, gulzig om alles zo snel mogelijk te doen, rende ik op mijn slippers over de paden voor de hondo (Dharmahal). Roshisama stond in zijn zijden robe bovenaan de trap in de hondo en observeerde me een tijdje. ‘Damee!’ (Fout!) riep hij opeens naar me. Ik stopte verbouwereerd en keek hem vragend aan. Roshisama lachte vrolijk en deed me plagerig na, wild zwaaiend met zijn armen en zijn hoofd in alle richtingen draaiend. ‘Pieuw pieuw pieuw, ​ego mind’, lachte hij. Zo had ik er ongeveer uit gezien, blijkbaar. ‘Hunh!’ zei ik fronsend, van mijn stuk gebracht en een beetje beledigd. Het woord ego-geest klonk als een verwensing in mijn oren. En dat, terwijl ik zo hard aan het rennen was.

Maar nu gebaarde hij kalmerend met zijn handen: rustig, rustig, kalm aan… ‘Most sorry yourself,’ zei roshisama nadrukkelijk – je hebt jezelf er alleen maar mee. En zo was het ook. Zolang ik te trots was om zijn raad op te volgen en bleef gehoorzamen aan mijn dwangmatige impulsen, ervoer ik een eeuwige onrust. Ik herpakte me en ging zo rustig als ik opbrengen kon verder, met meer aandacht ook, en roshisama knikte tevreden vanaf de trap: ‘Yoshi, yoshi.’ (Goed zo, goed zo.)

‘Just drop ego’ Ik was al meer dan een of twee jaar in Bukkokuji en door roshisama’s waarschuwingen me vooral bewust geworden van mijn egocentrisme. Het bleef ploeteren. Op een dag zat ik in dokusan op mijn knieën voor hem in de kaisando en vroeg hem: ‘Het duurt allemaal zo eindeloos, ik schiet niet op. Hoe lang moet het eigenlijk duren om verlichting te bereiken?’ Roshisama keek me een tijdje onderzoekend aan en zei toen opgewekt: ‘Twee weken hooguit!’ – ‘Twee weken?!’ vroeg ik vertwijfeld. ‘Hoe dan, roshisama?’ ‘Just drop ego! Gewoon je ego loslaten! Laat het vallen!’ zei hij beslist. ‘Dan is het zo gebeurd. Het is niet moeilijk.’ Zijn oprechte optimisme gaf me nieuwe moed. Ik wist wel wat de bedoeling was: alleen maar een ding doen, met heel je hart, aan niets anders denken, je niet af laten leiden. De aandacht in de hara, hoofd leeg. Alleen maar nu, hier. Alleen maar dit. Geen ‘ik’ nodig. Zangerig als een dichtregel hoor ik in mijn herinnering: ‘Wagamama konjo harare to sutete!’ (Laat je egoistische gesteldheid los, laat hem varen.)

Roshisama’s onsterfelijke advies.

Ciska Matthes woonde en trainde van 1999-2005 (zes jaar lang) in Bukkokuji, de tempel van de in het voorjaar van 2018 overleden Harada Tangen roshi in Obama, Japan.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Columns, Japans boeddhisme, Zen Tags: Ciska Matthes, ego, ego-geest, Harada Tangen Roshi, hard rennen, ik, mind

Lees ook:

  1. Herinneringen aan Harada Tangen roshi – lopen zonder ‘ik’
  2. Herinneringen aan Harada Tangen roshi – Sterven voor iets hogers
  3. Herinneringen aan Harada Tangen roshi – Satori
  4. Herinneringen aan Harada Tangen roshi – Satori

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Ciska Matthes

Ciska Matthes beoefent en begeleidt meditatie, mindfulness en yoga in Amsterdam. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 22 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 23 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 24 januari 2021
    Discovering Padmasambhava (online)
  • 24 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 25 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Verkiezingen 2021 – ‘Er is menselijke warmte nodig in de politiek’

Wouter ter Braake - 18 januari 2021

Ik lanceer een ander alternatief. Een brede bewustzijnsbeweging. Een beweging van kiezers die het geluk van alle mensen vooropstelt en als uitgangspunt neemt. Op basis van een bewustzijn dat boosheid transformeert in wijsheid. Een bewustzijn dat gefundeerd is in het besef van verbondenheid van al wat leeft. Een bewustzijn dat verschillen respecteert en met een warm hart en open mind openstaat voor dialoog.

De Lotussoetra – boeddhisme en politiek

Erik Hoogcarspel - 14 januari 2021

In de Lotussoetra worden de geboorte, de meditaties, het ontwaken het preken en de dood van de Boeddha beschreven als niet meer dan een show die hij opvoert. Het is een didactische methode. In feite is hij de eeuwige wetgever van het universum en daarom de inrichter van de ware politiek.

Het boeddhisme en religie

Erik Hoogcarspel - 12 januari 2021

Is het boeddhisme een religie, een levensweg of een filosofie? Als je deze vraag aan meerdere mensen stelt krijg je geheid verschillende antwoorden en voor elk antwoord valt wel iets te zeggen.

Tien jaar Boeddhistisch Dagblad

Joop Ha Hoek - 8 januari 2021

...

Jasper Schaaf – Marx’ diepe respect voor Aristoteles

gastauteur - 1 januari 2021

Jasper Schaaf: 'Aristoteles noemt het doel van het menselijk bestaan ‘geluk’. Klinkt dit te makkelijk? Is het vreemd? Speelt zo’n ver, groot en toch belangrijk doel echter ook geen belangrijke rol in de vroegere geschriften van Marx, waar hij nog meer dan later op de werken van Georg Hegel en Ludwig Feuerbach leunt?'

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Het jaar 2021 – dag 21 – misselijk
  • Corona – blijf thuis en in leven
  • NU’91: ‘Stel tweede dosis coronavaccin niet uit’
  • De boze koning verjaagd
  • ‘Minister draagt schutter Cevdat Y. nu wel voor bij de koning voor gratie’

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens