De zenmeester luisterde aandachtig toen de jongen zijn ervaring aan hem rapporteerde: ‘Alles is Mu! Mu is overal… er is helemaal geen scheiding.’ De jongen straalde. De meester knikte tevreden en antwoordde: ‘Nu begint je oefening.’ En de jongeman ging verder met deze allesverslindende koan Mu, elke ervaring in de koan gietend, geen ruimte voor denken, oordelen, dagdromen. Alleen maar dit moment, alleen maar Muuuu… Hij wist een teller van de spoorwegen te bemachtigen en begon de momenten dat hij afdwaalde te tellen. Aanvankelijk waren dat er bijna honderd op een dag. Maar vastbesloten als hij was, kon hij dat aantal al gauw terugbrengen – tot hij bijna continu in zijn oefening was.

Hij trainde zichzelf om niet om zich heen te kijken en met zijn hele hart bij Mu te blijven. Leeg, stil, alleen maar hier en nu. Later zei hij eens: ‘Ik was altijd in zazen, of ik nu op het land werkte, aan het eten was of op mijn zafu zat. Mijn zendo was overal.’ ‘s Avonds beklom de jongen de berg en bond zich vast aan een dikke bamboe om niet in slaap te vallen – en zette zo zijn oefening nog onvermoeibaar voort. Soms hardop Mu roepend uit alle macht. Op een keer zag hij de hoofdmonnik op hem afkomen vanuit het niets en weer in het niets verdwijnen – dat was een hallucinatie! Het kwam tot een punt dat zijn lichaam totaal uitgeput was. Hij moest weg om weer aan te sterken. Een bejaarde monnik nam hem onder zijn hoede in een kleine tempel: de oude man voerde hem gezonde bruine rijst en liet hem uitslapen. Hij was het ook die de jongen overhaalde zenmonnik te worden.

Na een paar maanden kon de verse monnik weer terug naar zijn meester om zijn oefening daar voort te zetten. Toen kwam er op een dag een nieuw moment dat hij niet verder kon. Zijn inspanningen en geduld waren op, voelde hij – en resoluut zei hij tegen zichzelf: ‘Of ik kom nu tot ontwaken, of ik maak er een einde aan!’ Geïnspireerd door de oude meesters bracht hij zichzelf tot het uiterste. Weer hing zijn leven aan een zijden draadje… Maar het werkte: die avond had hij een nieuwe doorbraak. Daiun Sogaku roshi bevestigde zijn ervaring: ‘gedeeltelijk inzicht’. Weer een stap dichter bij de volkomen bevrijding.

De jongeman zat die avond in het kantoortje van het klooster met een nog dieper gevoel van vrede dan ooit tevoren. Opeens was het alsof zijn moeder achter hem stond en haar armen om hem heen sloeg vol dankbaarheid. Meer omdat zijn leven opnieuw gered was, dan om zijn ontwaken, voelde hij. Haar zegen had hem tot hier gebracht en was niet vergeefs geweest.