De schaduw van de bus voor mij op de weg omvat ook mij. Of is het omgekeerd? Ik ervaar deze vroege zondagochtend een prettige verwarring. De bus is leeg, net als de weg, de lucht is schoon en ik ben vrij, of zoiets. Er is in ieder geval ruimte voor meerdere werkelijkheden.
Ik verbaas me over het grote aantal schaduwen om me heen. Hoe vaak heb ik niet over ze heen gekeken? Hun stilzwijgend ego-loos bestaan ontroert me. Ik realiseer me plotseling hoe trouw en loyaal ze zijn. Ze laten het nooit afweten, die schaduwen, trekken zich hooguit af en toe even terug als ook het licht rust. Ik ben geneigd ze dienstbaarheid toe te kennen, maar dan doe ik ze tekort. Alsof schaduwen ondergeschikt zouden zijn. Ja, natuurlijk bestaat mijn schaduw alleen omdat ik besta. Maar geldt omgekeerd niet hetzelfde? Zonder schaduw besta ik net zo min.
De schaduwen op de weg reiken mij op deze vroege ochtend – meer dan menig doorwrocht betoog – het inzicht aan dat alles één is. Dat de individualiteit der dingen, ook die van mij, een illusie is. De schaduw die zich voor mij uitstrekt brengt bus en mij, bomen en huizen in één vorm samen. En ook díe vorm verglijdt weer in het landschap. En niets wordt er minder van, zo ervaar ik op dit moment, verlicht …. door de zon achter mij.
Soms – bedenk ik me terwijl ik een bocht maak en de schaduw langszij schuift – benauwt me de stelling dat ‘ik ‘ een constructie zou zijn. Dat alles waar ik altijd in heb geloofd, voor heb gevochten, groter en sterker heb willen maken, onder heb geleden, dat me zo vertrouwd is er niet toe doet. Maar nu beweeg ik tussen de schaduwen, voel me verbonden met ze en ga graag en verrassend gemakkelijk in ze op. Samen met alles en iedereen.
Ik moet glimlachen bij het beeld dat bij me opkomt van de zittende Boeddha die niet in het licht verlicht werd, maar in de schaduw van een Bodhiboom. Een schaduw waarin zijn ´ík´ samen viel met alle vormen om hem heen. Bevrijd, net als hijzelf. En net als ik even, op deze gulle zondagochtend.