• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Tiende jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • André Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Herinneringen aan Harada Tangen roshi – Sterven voor iets hogers

26 september 2020 door Ciska Matthes

Harada Tangen roshi was heel zijn jonge leven op zoek geweest naar een hoger doel. Op een dag las roshisama ons oude brieven voor waar dit in doorklonk. ​‘Eerst het karakter perfectioneren en dan het hoogste nastreven!’, schreef hij als student – of woorden van die strekking. Hij moet nauwelijks twintig jaar oud geweest zijn toen hij zich liet rekruteren voor de kamikaze-training. Japan was -als agressor in de Tweede Wereldoorlog- in een bittere strijd verwikkeld en vele jonge mannen vochten voor hun vaderland. Eindelijk was er iets waar deze jongen zijn leven voor kon geven! ‘Ik wilde me inzetten voor ​‘mijn volk’, zei roshisama vol ironie, ‘wat een beperkte visie had ik.’

Alleen wie een enorm uithoudingsvermogen had, kwam door de selectie voor de kamikazes heen. De jongeman doorstond alle tests met glans. ‘We moesten bijvoorbeeld een keer zo lang mogelijk onze adem inhouden,’ herinnerde roshisama zich lachend. ‘De andere jongens gaven een voor een op. Maar terwijl de jongen naast me van zijn stokje ging, hield ik nog steeds vol!’

Zo was hij altijd geweest. Terwijl iedereen honger had en zijn krachten spaarde naarmate de oorlog vorderde, trainde hij altijd het langste door en gaf alles wat hij had. De kamikaze-training was hierop gericht: je moest kunnen volhouden tot het laatste moment en onder geen enkele voorwaarde bezwijken. ‘Wat is je zwakke kant?’ werd hem gevraagd. ‘Ik kan heel koppig zijn en gewoon volhouden waar ik zelf in geloof,’ had hij geantwoord. ‘Ha!’ zei de trainings-officier, ‘dat is juist heel sterk.’

De oorlog schreed voort, velen van zijn kameraden waren al uitgevlogen om nooit meer terug te keren, en de dag dat de jongeman zelf zijn laatste vlucht zou maken, kwam heel dichtbij. Maar opnieuw werd zijn leven op het nippertje gered. Japan accepteerde het einde van de strijd en op de dag dat de jongen had moeten vliegen, sprak keizer Hirohito de beroemde verklaring van capitulatie uit. De oorlog was voorbij; ook voor de jongen uit Yokohama waarvan het de bedoeling was dat hij zou sterven. Door heel Japan heerste alom grote verslagenheid en ook hij werd bevangen door een ondraaglijk gevoel van schaamte, schuld en zinloosheid. De meeste van zijn kameraden hadden hun leven gegeven voor een verloren strijd. Hij zelf was maandenlang voorbereid – voor niets, leek het nu.

In deze staat van ontreddering ging hij op zoek naar een uitweg. Hij ontdekte een zenklooster, niet ver van huis. Het was een nonnenklooster maar iedereen kon er komen mediteren. Zo leerde hij zazen en hij zat met een gepassioneerde discipline. Tijdens zijn eerste sesshin (intensieve retraite) van vele uren zazen was het alsof zijn knieën in brand stonden, maar hij liet zich niet kennen en hield gewoon vol, met zijn benen in de lotuszit. Toch nam dit zijn existentiële kwelling nog niet weg. Hij sprak zich uit tegen een van de nonnen: ‘Hoe moet ik verder leven?’ Zij vertelde hem over een grote zenmeester – hij kan je helpen, verzekerde ze hem, ga naar hem toe! Hij nam haar raad ter harte en ondernam de reis naar de prefectuur Fukui waar hij zich bij het klooster meldde voor sesshin. Daiun Sogaku had een kleine, magere gestalte, maar als je bij hem kwam, was het net alsof je de lucht kon snijden, zei roshisama, zo enorm was zijn uitstraling. Op zijn eerste dokusan (gesprek) bij de meester, stortte de jongeman zijn hele hart uit. Daiun Sogaku hoorde hem aandachtig aan. Hij zweeg een poos en vroeg toen liefdevol:

‘Wat is groter, onze berg hier, de berg Fuji, of de Himalaya?’ ‘Dat is makkelijk,’ zei de jongeman enthousiast, ‘de Himalaya natuurlijk!’ ‘Nee’, antwoordde Daiun Sogaku kalm. ‘Ze zijn allemaal even groot. Er is geen verschil. Als je dit begrijpt, ben je bevrijd van je problemen.’

In de sesshin gaf de zenmeester hen een koan. Zenmeester Joshu’s Mu: geef alles aan de klank ​Mu: iedere gedachte, ieder verlangen, iedere emotie… ‘Ben je bereid je hele leven hier aan te geven?’ vroeg Daiun Sogaku. ‘HAI!’ (ja!) schreeuwde de jongen met heel zijn hart. Het voelde alsof hem een reddingsboei was toegeworpen en hij greep die met zijn hele wezen aan. Hij had zijn leven al een keer willen offeren, maar het was vergeefs geweest. Deze keer zou hij zijn kans niet voorbij laten gaan. Het voelde alsof hij niets meer te verliezen had. Op iedere uitademing ‘Muuuu…’ zo oefenden ze door, de hele dag. Naast de jongen zat een oudere meneer, een snoepfabrikant, die ontzettend zijn best deed. Hij inspireerde de jongen enorm, zo hielpen ze elkaar. Af en toe werd Mu hardop geoefend in de zendo en dan schalde het door de zaal. Op de tweede dag van de sesshin ging de jongen ‘ s avonds laat op zijn kamertje nog door met Mu, op iedere ademhaling, uiterst toegewijd en geconcentreerd. En opeens… viel alles weg, er was alleen nog maar Muuuu. ‘Ik was zó verbaasd’ zei roshisama, ‘alles was Mu, Mu was overal, in mij en om me heen.’ En de belofte van Daiun Sogaku kwam uit. Geen onderscheid, geen afstand, geen vraagstukken, geen problemen. Alles is. Er is alleen maar zijn. Alles is puur bewustzijn.

Dit alles vertelde Harada Tangen roshi ons keer op keer en altijd leek hij weer helemaal in het verhaal op te gaan. Het boezemde ontzag en respect in en inspireerde natuurlijk enorm. Maar paradoxaal genoeg had het tegelijk iets verlammends: hoe moesten we hier tegen op kunnen? We waren verwende westerlingen uit de jaren ‘60 en ‘70 die over de wereld hadden rondgedoold op zoek naar rust of betekenis. We hadden nooit honger of oorlog meegemaakt en hadden geleerd om kritisch te zijn, ons niet te druk te maken en vooral te relativeren.

Ciska Matthes woonde en trainde van 1999-2005 (zes jaar lang) in Bukkokuji, de tempel van de in maart 2018  Harada Tangen roshi in Obama, Japan.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Columns, Japans boeddhisme, Zen Tags: Ciska Matthes, Harada Tangen Roshi, herinneringen, Japan, klooster, overlijden, westerlingen

Lees ook:

  1. Herinneringen aan Harada Tangen roshi – Sterven voor iets hogers
  2. Herinneringen aan Harada Tangen roshi – kyosaku – ferme compassie
  3. Herinneringen aan Harada Tangen roshi – Umeboshi: ‘only one doing’
  4. Herinneringen aan Harada Tangen roshi – subete yoshi – alles is goed

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Primaire Sidebar

Door:

Ciska Matthes

Ciska Matthes beoefent en begeleidt meditatie, mindfulness en yoga in Amsterdam. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 26 januari 2021
    Jataka (Huis ter Heide)
  • 26 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • 27 januari 2021
    Zen Spirit Doorgaande groep Meditatie Arnhem
  • 27 januari 2021
    Lezingenserie ONLINE: 'Reïncarnatie en karma’
  • 27 januari 2021
    Online Dhammakaya-meditatie
  • bekijk de agenda

De werkplaats

De werkplaats.

Boeddhistische kunstenaars

Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
lees meer »

Pakhuis van Verlangen

In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

Verkiezingen 2021 – ‘Er is menselijke warmte nodig in de politiek’

Wouter ter Braake - 18 januari 2021

Ik lanceer een ander alternatief. Een brede bewustzijnsbeweging. Een beweging van kiezers die het geluk van alle mensen vooropstelt en als uitgangspunt neemt. Op basis van een bewustzijn dat boosheid transformeert in wijsheid. Een bewustzijn dat gefundeerd is in het besef van verbondenheid van al wat leeft. Een bewustzijn dat verschillen respecteert en met een warm hart en open mind openstaat voor dialoog.

De Lotussoetra – boeddhisme en politiek

Erik Hoogcarspel - 14 januari 2021

In de Lotussoetra worden de geboorte, de meditaties, het ontwaken het preken en de dood van de Boeddha beschreven als niet meer dan een show die hij opvoert. Het is een didactische methode. In feite is hij de eeuwige wetgever van het universum en daarom de inrichter van de ware politiek.

Het boeddhisme en religie

Erik Hoogcarspel - 12 januari 2021

Is het boeddhisme een religie, een levensweg of een filosofie? Als je deze vraag aan meerdere mensen stelt krijg je geheid verschillende antwoorden en voor elk antwoord valt wel iets te zeggen.

Tien jaar Boeddhistisch Dagblad

Joop Ha Hoek - 8 januari 2021

...

Jasper Schaaf – Marx’ diepe respect voor Aristoteles

gastauteur - 1 januari 2021

Jasper Schaaf: 'Aristoteles noemt het doel van het menselijk bestaan ‘geluk’. Klinkt dit te makkelijk? Is het vreemd? Speelt zo’n ver, groot en toch belangrijk doel echter ook geen belangrijke rol in de vroegere geschriften van Marx, waar hij nog meer dan later op de werken van Georg Hegel en Ludwig Feuerbach leunt?'

Meer onder 'pakhuis van verlangen'

Footer

Boeddhistisch Dagblad

Meest recente berichten

  • Dier&Recht – Brandbrief tegen ontheffing avondklok voor jagers
  • Wouter – stadsrellen
  • Boeken – Oh ja! Van kijken naar zien
  • De gouden teerling is geworpen (2) – economie en onderwijs
  • Woordenboek niet-weten: het lege nest

Reageren

We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

Over het BD

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
Lees ons colofon.

Zie ook

  • Contact
  • Over ons
  • Columns
  • Reageren op de krantensite

Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

 

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

 

loading Annuleren
Bericht niet verstuurd - controleer je e-mailadres!
E-mail-controle mislukt, probeer het opnieuw
Helaas, je blog kan geen berichten per e-mail delen.
Boeddhistisch Dagblad
Powered by  GDPR Cookie Compliance
Privacy en cookies

Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

Noodzakelijke cookies

Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

Bezoekersstatistieken

We gebruiken Google Analytics voor het bijhouden van bezoekerscijfers.

Dit helpt ons bij het verbeteren van de website; zo weten we wat wel en niet gebruikt of gelezen wordt.

Alle cookies staan uit in je browser. Zet cookies aan alsjeblieft, als je wil dat we je voorkeuren opslaan,

Privacy

Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens