Uit jullie reacties op mijn teksten ervaar ik een diepe vriendschap. Ik ben jullie zeer dankbaar voor al het plezier dat mij het contact met jullie steeds schenkt.

Over de betekenis van vriendschap en mijn persoonlijke ervaring van de rijkdom van vriendschap, heb ik al vaker geschreven. Mijn leven lang is vriendschap voor mij een kernbegrip. Ik ben er dankbaar voor dat ik dat steeds zo beleef.

Vandaag is het 75 jaar geleden dat de geallieerde strijdkrachten in Normandië aan land kwamen om te vechten voor de bevrijding van Europa. Een historische dag van grote betekenis voor vriendschap. Met vereende krachten werd op D-Day in juni 1944 massaal de aanval ingezet door duizenden dappere mensen. In deze strijd voor de vrijheid van anderen gingen veel vriendschappen verloren.

Toch zijn er in deze diepste crisis ook veel nieuwe vriendschappen gesloten. Vaak met een onbekende, zonder naam, maar voor het leven, in grote dankbaarheid.

Op TV zag ik hoe de nog levende veteranen eervol werden gehuldigd voor hun moedige inzet. Ze hebben hun leven gewaagd voor de vrijheid van anderen. Het is opvallend dat zij in interviews meestal niet spreken over hun militaire prestatie. De mensen die nog uit eigen ervaring kunnen vertellen over de oorlog, spreken vooral over hun verloren vrienden. En de nieuwe vrienden, waar ze vaak hun leven aan te danken hebben.

De kracht die vriendschap geeft om te kunnen overleven in de diepste crisis heb ikzelf ook ervaren in de oorlog. Zonder vrienden had ik niet vijf jaar de onmenselijkheid kunnen overleven van het Japanse concentratiekamp voor krijgsgevangen soldaten.

Naast vriendschap is dankbaarheid de rijkste gave die je iemand kunt schenken voor diens goedheid. Wie dankbaar is heeft geen kritiek, maar schept een samenhang van begrip.

Door ook op elkaar te reageren is door de rijkdom van jullie eigen levenservaringen ook voor alle toekomstige lezers een waardevolle bron ontstaan voor inspiratie voor nieuw leven, in vriendschap en dankbaarheid.