• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Elfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Eelco van der Meulen
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
  • Privacy

Home » Columns » Herinneringen aan Harada Tangen roshi – Sterven voor iets hogers

Herinneringen aan Harada Tangen roshi – Sterven voor iets hogers

24 april 2018 door Ciska Matthes

Harada Tangen roshi was heel zijn jonge leven op zoek geweest naar een hoger doel. Op een dag las roshisama ons oude brieven voor waar dit in doorklonk. ​‘Eerst het karakter perfectioneren en dan het hoogste nastreven!’, schreef hij als student – of woorden van die strekking. Hij moet nauwelijks twintig jaar oud geweest zijn toen hij zich liet rekruteren voor de kamikaze-training. Japan was -als agressor in de Tweede Wereldoorlog- in een bittere strijd verwikkeld en vele jonge mannen vochten voor hun vaderland. Eindelijk was er iets waar deze jongen zijn leven voor kon geven! ‘Ik wilde me inzetten voor ​‘mijn volk’, zei roshisama vol ironie, ‘wat een beperkte visie had ik.’

Alleen wie een enorm uithoudingsvermogen had, kwam door de selectie voor de kamikazes heen. De jongeman doorstond alle tests met glans. ‘We moesten bijvoorbeeld een keer zo lang mogelijk onze adem inhouden,’ herinnerde roshisama zich lachend. ‘De andere jongens gaven een voor een op. Maar terwijl de jongen naast me van zijn stokje ging, hield ik nog steeds vol!’

Zo was hij altijd geweest. Terwijl iedereen honger had en zijn krachten spaarde naarmate de oorlog vorderde, trainde hij altijd het langste door en gaf alles wat hij had. De kamikaze-training was hierop gericht: je moest kunnen volhouden tot het laatste moment en onder geen enkele voorwaarde bezwijken. ‘Wat is je zwakke kant?’ werd hem gevraagd. ‘Ik kan heel koppig zijn en gewoon volhouden waar ik zelf in geloof,’ had hij geantwoord. ‘Ha!’ zei de trainings-officier, ‘dat is juist heel sterk.’

De oorlog schreed voort, velen van zijn kameraden waren al uitgevlogen om nooit meer terug te keren, en de dag dat de jongeman zelf zijn laatste vlucht zou maken, kwam heel dichtbij. Maar opnieuw werd zijn leven op het nippertje gered. Japan accepteerde het einde van de strijd en op de dag dat de jongen had moeten vliegen, sprak keizer Hirohito de beroemde verklaring van capitulatie uit. De oorlog was voorbij; ook voor de jongen uit Yokohama waarvan het de bedoeling was dat hij zou sterven. Door heel Japan heerste alom grote verslagenheid en ook hij werd bevangen door een ondraaglijk gevoel van schaamte, schuld en zinloosheid. De meeste van zijn kameraden hadden hun leven gegeven voor een verloren strijd. Hij zelf was maandenlang voorbereid – voor niets, leek het nu.

In deze staat van ontreddering ging hij op zoek naar een uitweg. Hij ontdekte een zenklooster, niet ver van huis. Het was een nonnenklooster maar iedereen kon er komen mediteren. Zo leerde hij zazen en hij zat met een gepassioneerde discipline. Tijdens zijn eerste sesshin (intensieve retraite) van vele uren zazen was het alsof zijn knieën in brand stonden, maar hij liet zich niet kennen en hield gewoon vol, met zijn benen in de lotuszit. Toch nam dit zijn existentiële kwelling nog niet weg. Hij sprak zich uit tegen een van de nonnen: ‘Hoe moet ik verder leven?’ Zij vertelde hem over een grote zenmeester – hij kan je helpen, verzekerde ze hem, ga naar hem toe! Hij nam haar raad ter harte en ondernam de reis naar de prefectuur Fukui waar hij zich bij het klooster meldde voor sesshin. Daiun Sogaku had een kleine, magere gestalte, maar als je bij hem kwam, was het net alsof je de lucht kon snijden, zei roshisama, zo enorm was zijn uitstraling. Op zijn eerste dokusan (gesprek) bij de meester, stortte de jongeman zijn hele hart uit. Daiun Sogaku hoorde hem aandachtig aan. Hij zweeg een poos en vroeg toen liefdevol:

‘Wat is groter, onze berg hier, de berg Fuji, of de Himalaya?’ ‘Dat is makkelijk,’ zei de jongeman enthousiast, ‘de Himalaya natuurlijk!’ ‘Nee’, antwoordde Daiun Sogaku kalm. ‘Ze zijn allemaal even groot. Er is geen verschil. Als je dit begrijpt, ben je bevrijd van je problemen.’

In de sesshin gaf de zenmeester hen een koan. Zenmeester Joshu’s Mu: geef alles aan de klank ​Mu: iedere gedachte, ieder verlangen, iedere emotie… ‘Ben je bereid je hele leven hier aan te geven?’ vroeg Daiun Sogaku. ‘HAI!’ (ja!) schreeuwde de jongen met heel zijn hart. Het voelde alsof hem een reddingsboei was toegeworpen en hij greep die met zijn hele wezen aan. Hij had zijn leven al een keer willen offeren, maar het was vergeefs geweest. Deze keer zou hij zijn kans niet voorbij laten gaan. Het voelde alsof hij niets meer te verliezen had. Op iedere uitademing ‘Muuuu…’ zo oefenden ze door, de hele dag. Naast de jongen zat een oudere meneer, een snoepfabrikant, die ontzettend zijn best deed. Hij inspireerde de jongen enorm, zo hielpen ze elkaar. Af en toe werd Mu hardop geoefend in de zendo en dan schalde het door de zaal. Op de tweede dag van de sesshin ging de jongen ‘ s avonds laat op zijn kamertje nog door met Mu, op iedere ademhaling, uiterst toegewijd en geconcentreerd. En opeens… viel alles weg, er was alleen nog maar Muuuu. ‘Ik was zó verbaasd’ zei roshisama, ‘alles was Mu, Mu was overal, in mij en om me heen.’ En de belofte van Daiun Sogaku kwam uit. Geen onderscheid, geen afstand, geen vraagstukken, geen problemen. Alles is. Er is alleen maar zijn. Alles is puur bewustzijn.

Dit alles vertelde Harada Tangen roshi ons keer op keer en altijd leek hij weer helemaal in het verhaal op te gaan. Het boezemde ontzag en respect in en inspireerde natuurlijk enorm. Maar paradoxaal genoeg had het tegelijk iets verlammends: hoe moesten we hier tegen op kunnen? We waren verwende westerlingen uit de jaren ‘60 en ‘70 die over de wereld hadden rondgedoold op zoek naar rust of betekenis. We hadden nooit honger of oorlog meegemaakt en hadden geleerd om kritisch te zijn, ons niet te druk te maken en vooral te relativeren.

Ciska Matthes woonde en trainde van 1999-2005 (zes jaar lang) in Bukkokuji, de tempel van Harada Tangen roshi in Obama, Japan.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Boeddhisme, Columns, Japans boeddhisme, Zen Tags: Ciska Matthes, Harada Tangen Roshi, herinneringen, Japan, klooster, overlijden, westerlingen

Lees ook:

  1. Herinneringen aan Harada Tangen roshi – Sterven voor iets hogers
  2. Herinneringen aan Harada Tangen roshi – kyosaku – ferme compassie
  3. Herinneringen aan Harada Tangen roshi – kyosaku – ferme compassie
  4. Herinneringen aan Harada Tangen roshi – Dai Funshi – grote vastberadenheid

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Piet Nusteleijn zegt

    25 april 2018 om 09:10

    Deze herinneringen zijn fantastisch om te lezen. Opnieuw bedankt voor het delen. “Alleen het éne te doen”.
    Met groet.

  2. Daishin zegt

    25 april 2018 om 14:54

    Ik zie bij de agenda dat er 30 april een herdenkingsdienst voor Tangen Harada Roshi is in het zencenttrum Suiren-ji in Nijmegen noord.

Primaire Sidebar

Door:

Ciska Matthes

Ciska Matthes beoefent en begeleidt meditatie, mindfulness en yoga in Amsterdam. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

  • 14 augustus 2022
    Kum Nye Dancing zomerserie | Online | vanaf 14 aug
  • 19 augustus 2022 - 21 augustus 2022
    Retraite weekend | Vreugde van zijn: gelukkig zijn | Live | 19-21 aug
  • 22 augustus 2022 - 26 augustus 2022
    3-daagse boeddha vakantie
  • 26 augustus 2022 - 28 augustus 2022
    Retraite weekend | Liefde en Compassie voor jezelf en anderen | Live| 26-28 aug
  • 29 augustus 2022
    Discovering Buddhism open Class
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    De rafelkant van onze democratische rechtsstaat – Deel 1

    Kees Moerbeek - 7 augustus 2022

    De auteur signaleert een onontkoombare overgang naar een staatsgrenzen overstijgende vervlechting van belangrijke leefomstandigheden op economisch, cultureel, klimatologisch en technologisch gebied. Het verlies van houvast dat dit veroorzaakt valt samen met het verlies van de bescherming door de verzorgingsstaat. Dit wordt verergerd door de onverschilligheid in leidende politieke en economische kringen ten opzichte van de onzekerheid die de veranderingen oproepen. De weerstand die dit alles opwekt neemt op veel plaatsen onder invloed van populistische en autoritaire bewegingen ‘de vorm aan van een afwijzing van anderen, andersdenkenden en andersverschijnende mensen.’

    Woef hé…een signalering

    Erik Hoogcarspel - 4 augustus 2022

    Georg Luck (1926 – 2013) was hoogleraar aan de Universiteit in Baltimore, Verenigde Staten in de klassieke cultuur en talen. Aan het einde van zijn carrière heeft hij op verzoek van een collega een studie uitgevoerd naar een heel aparte groep van filosofen, de cynici. Het wordt cynicus is afgeleid van “hond”, kynos. Deze “honden” predikten voor het volk en leidden talentvolle leerlingen op.

    De kinderen hebben nu rust nodig. Over ouderverstoting.

    Rob van Boven en Luuk Mur - 2 augustus 2022

    De kinderen waren 5 en 4 jaar toen de moeder vertrok met de kinderen. Ze wilde niet langer als slaaf behandeld worden door haar man. De kinderrechter besliste dat het woonverblijf bij moeder was, er kwam een bezoekregeling met vader en er werd opgelegd dat de ouders mee zouden doen aan ouderbemiddeling. De bemiddeling werd geen succes en ook een tweede en derde poging mislukte. Toen kwam er een melding bij Veilig Thuis door de vrijwillige jeugdhulpverlening.

    Crisis op crisis

    gastauteur - 1 augustus 2022

    Stel dat de vooronderstelling dat de mens beschikt over een vrije wil nu eens niet waar blijkt te zijn terwijl ons wetstelsel daar wel vanuit gaat en daarmee aansluit bij het vrije-markt-denken, het kapitalisme. En als dat niet waar is of maar heel beperkt, wat betekent dat dan? Dat er zoiets als een vrije wil bestaat is een aanname, een geloofsartikel.

    Narrative self en experiential self: hoe begrip van meditatieonderzoek beoefenaars kan helpen op hun pad

    gastauteur - 31 juli 2022

    Ik gebruik wel eens het beeld van een motor met zijspan. Als je geen meditatiebeoefenaar bent dan zit het narratief achter de stuur en de directe ervaring in het zijspan. Door beoefening kan je dat omdraaien, kom je ‘in’ de ervaring. En als je het narratief toch nodig hebt, dan zet je hem in. Waarvoor het ook helpt is dat mensen het niet meer zo vervelend vinden wanneer ze niet opmerkzaam zijn omdat ze begrijpen waar het narratief mee bezig is. Zo voorkom je de opbouw van aversie tijdens het mediteren.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Halte Hertenkamp – Door wie laat ik me gek maken? Stil water
    • Edel – Vrijheid
    • Wanneer doen mensenrechten er weer toe?
    • Verlichting is geen wijwater
    • Het jaar 2022- dag 222 – wedergeboorte

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens