• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

Boeddhistisch Dagblad

Ontwart en ontwikkelt

Header Rechts

Twaalfde jaargang

Zoek op deze site

  • Home
  • Agenda
    • Geef je activiteit door
  • Columns
    • Andre Baets
    • Dharmapelgrim
    • Bertjan Oosterbeek
    • Dick Verstegen
    • Edel Maex
    • Emmaho
    • Goff Smeets
    • Hans van Dam
    • Joop Hoek
    • Jules Prast
    • Paul de Blot
    • Ramo de Boer
    • Rob van Boven en Luuk Mur
    • Ronald Hermsen
    • Theo Niessen
    • Xavier Vandeputte
    • Zeshin van der Plas
  • Nieuws
  • Contact
    • Steun het BD
    • Mailinglijst
  • Series
    • Boeddha in de Linie
    • De werkplaats
    • Recepten
    • De Linji Lu
    • De Poortloze Poort
    • Denkers en doeners
    • De Oude Cheng
    • Meester Tja en de Tao van Niet-Weten – alle links
    • Fabels door Goff
    • Cartoons van Ardan
    • Tekeningen Sodis Vita
    • De derwisj en de dwaas
  • Over ons
    • Redactiestatuut van het Boeddhistisch Dagblad
    • Redactieformule van het Boeddhistisch Dagblad
  • Privacy

Home » Boeddhisme » Dharma en filosofie » De boeddhistische aap

De boeddhistische aap

27 augustus 2021 door Michael Hoek

Onder speciesisme verstaan we het discrimineren van dieren op basis van hun (dier)soort. Hoe staat het boeddhisme daar tegenover?

Wat direct opvalt wanneer we kijken naar de boeddhistische kosmologie, is dat er een tweedeling bestaat tussen mens en dier. Daarin staan het dierenrijk en het rijk van de mens als onafhankelijke doch naast elkaar existerende domeinen geclassificeerd. Wetenschappelijk gezien wordt dat niet onderbouwd. In de wetenschap spreekt men over de mens als dier en over andere diersoorten als niet menselijke dieren.

De mens stamt niet alleen af van aapachtigen, de mens is eigenlijk niets anders dan een moderne, veredelde aap. Heeft het boeddhisme het dan fout wanneer er gesproken wordt over het rijk van de mens dat zich onderscheid van het rijk der dieren?

Ogenschijnlijk lijkt het hier te gaan om een achterhaalde visie op de natuur en het leven. Het doet denken aan het zo schadelijk gebleken idee van de uitverkoren mens, dat in tegenstelling staat tot het onbezielde dier. Maar wacht eens even! In het boeddhisme kan de mens toch niet rekenen op een hemelse vader die hem een voorkeursbehandeling geeft?

Er is ook geen sprake van een eeuwige goddelijke kern of ziel die ons radicaal zou kunnen onderscheiden van andere diersoorten. Maar het boeddhisme leert ons toch dat het dierenrijk zeer leedvol is? Zou dat het ware onderscheid zijn? Veel sutta’s impliceren dat zeker, het is tenslotte een van de lagere rijken. Is er dan meer geluk te vinden in het bestaan als mens?

Als ik naar mijn weldoorvoede huiskat kijk, vredig slapend op zijn kussentje, zonder wereldse zorgen, lijkt me dat onmogelijk. Ze ligt daar ongestoord, zonder gedachten over een angstaanjagende toekomst of kwellende fouten uit het verleden. Ze lijkt mij gelukkiger dan menig mens.

Natuurlijk vergeet ik niet het aardse slagveld, overal waar dierlijk leven is. Dat het dierenrijk er een is van extreem veel leed is overduidelijk. Maar ook mensen ontspringen de dans niet, zeker niet waar het om geestelijk lijden gaat.

Er is echter wel een rationeel aspect waarop deze tweedeling gebaseerd is. Volgens de Boeddha is het leven als mens zeer zeldzaam en kostbaar. Ons leven als mens is belangrijk vanwege ons vermogen de dharma te kennen. Als enige onder de talloze wezens waar wij kennis van hebben, hebben wij het potentieel om de dharma waarlijk te begrijpen en te beoefenen.

Het is dus niet zo dat de mens als naakt dharmaloos wezen een intrinsieke meerwaarde heeft boven andere levende wezens. In het boeddhisme is het louter die menselijke mogelijkheid; namelijk het doorbreken van de eindeloze cyclus van geboorte en dood, waarin de meerwaarde ligt.

Er is dus geen concrete grens, maar een abstracte, en er is geen absolute meerwaarde. Daarover staat niks geschreven in de sterren. De grens ontstond pas toen Boeddha zijn tong bewoog en er wezens waren die daar oren naar hadden. Wanneer de mens begrijpt dat door het veroorzaken van leed geen waarlijk geluk te behalen is (ook een pleidooi tegen dierproeven) is hij waarlijk verheven. Alleen daarin is meerwaarde te vinden. Nergens anders.

Delen is rijkdom:

  • Twitter
  • LinkedIn
  • E-mail

Categorie: Achtergronden, Boeddhisme, Dharma en filosofie, Nieuws Tags: Boeddhisme, dharmaloos wezen, dieren, discriminatie dieren, Michael Hoek, tweedeling

Lees ook:

  1. De boeddhistische aap
  2. Boeddhisme in China: De holentempels in Yungang
  3. Afscheid van de historische Boeddha (deel 2)
  4. Thailand: dertien staatsgrepen in een dozijn

Elke dag het BD in je mailbox?

Elke dag sturen we je een overzicht van de nieuwste berichten op het Boeddhistisch Dagblad. Gratis.

Wanneer wil je het overzicht ontvangen?

Lees Interacties

Reacties

  1. Herman zegt

    27 augustus 2021 om 21:19

    Wat een vreselijke fout ! De mens stamt NIET af van de aap! Er is een gemeenschappelijke tak, als het ware, een vertakking waar de apen de ene kant op gaan, en de homo sapiens (en of die andere) een andere kant .MENSEN STAMMEN NIET AF VAN APEN!! GRRRRRR

    • Ruud van Bokhoven zegt

      28 augustus 2021 om 14:55

      Uiteindelijk is het leven ontstaan uit het microleven in water dat zich evolueerde naar vissen, amfibieën en landdieren. Uiteindelijk is ook de mens geëvolueerd en het meest voor de hand liggend is de aap en wel de bonobo die in alles het dichts bij de mens ligt.
      De mens is zich gaan afscheiden door zijn ontwikkeling en is zich hierdoor flink van de eerste mens gaan veranderen.
      Zowel een mens als een dier is van vlees en bloed en behoren tot de zoogdieren, al zien wij onszelf niet als een dier, maar behoren wel tot de aanverwante familie van elkaar.
      Een boeddhist ziet de mens als zijn medemens en een dier als zijn gelijke familie die je beschermt en respect voor moet hebben.
      Helaas ziet de mens een dier als zijn mindere en zichzelf als de verstandige, maar vernietigd wel de planeet door hun toedoen, dus wie is er echt verstandig. Heb het leven lief en handel er ook naar tot het geluk van ieders leven.

Primaire Sidebar

Door:

Michael Hoek

is een non-sektarische leerling van Gautama Boeddha. 
Alle artikelen »

Ochtend- of avondeditie

Ochtend- of avondeditie ontvangen

Abonneer je

Elke dag gratis een overzicht van de berichten op het Boeddhistisch Dagblad in je mailbox.
Inschrijven »

Agenda

02 feb
Meditatie in het dagelijks leven
2 feb 23
09 feb
ONLINE - Meditatiecursus in de Dhammakaya traditie
9 feb 23
09 feb
Rotterdam - geleide meditatie (vipassana meditatie)
9 feb 23
11 feb
Introduction session - Retreat Faith in Times of Change
11 feb 23
12 feb
Vervolgcursus boeddhistische psychologie
12 feb 23
  • bekijk de agenda
  • De werkplaats

    De werkplaats.

    Boeddhistische kunstenaars

    Artikelen en beschrijvingen van en over het werk van boeddhistische kunstenaars. Lezers/kunstenaars kunnen zich ook aanmelden met hun eigen werk.
    lees meer »

    Pakhuis van Verlangen

    In het Boeddhistisch pakhuis van verlangen blijven sommige teksten nog een tijdje op de leestafel liggen.

    Taigu – Het lijden in de wereld

    Taigu - 6 februari 2023

    Het komt Taigu voor dat boeddhisme te vaak gaat over ‘verlichting’ en te weinig over het lijden in de wereld, dat eerst moet worden opgelost voordat iemand zich in spirituele zin bevrijd kan wanen. Het existentiële kerndilemma van boeddhisme is dat wij ieder delen in de rotheid van de wereld, terwijl wij over het vermogen beschikken onze bevrijding dichterbij te brengen door het lijden van de ander te verminderen. In sommige teksten wordt dit vermogen ‘boeddhanatuur’ genoemd.

    Linkerhemisfeer domineert – een catastrofale weg

    Rob van Boven en Luuk Mur - 6 februari 2023

    We leven steeds meer in een materialistische wereld gericht op nut en macht, met hebzucht als doorlopende achtergrond motivatie. Afleiding is inmiddels vooral een noodzakelijkheid, waardoor het een gevangenis is geworden. Volle brede aandacht voor de natuur, elkaar, de omgeving kunnen we niet meer opbrengen.

    Ashoka – India’s bijna vergeten keizer

    Kees Moerbeek - 5 februari 2023

    De verdiensten van Ashoka (circa 268 – 232 v.o.j.), de derde keizer van het Mauryaanse rijk zijn groot, maar hij was bijna vergeten. De vertaling van zijn inscripties in de 19de eeuw ontrukte hem aan 2.000 jaar vergetelheid. Dit artikel gaat over het boek Mauryan India van de ook internationaal eminente Indiase historicus Irfan Habib en vooral over Ashoka’s inscripties.

    Erik – Een kleine geschiedenis van de leegte

    Erik Hoogcarspel - 1 februari 2023

    Logica is als de Formule 1: het geeft een hoop lawaai, maar het leidt ergens naar. Leegte gaat ook nergens naartoe, het heeft geen geschiedenis, dat hebben alleen de mensen die erover praten.

    Erik Hoogcarspel – Een beter boeddhisme met fenomenologie

    gastauteur - 16 januari 2023

    De Boeddha heeft zich ook nooit 100.000 geboortes herinnerd. Als je een goede meditatie hebt dan kan het voorkomen dat er heel veel situaties van vroeger door je hoofd spelen. En dat zijn allemaal geboortes van een ik en de dood van een ik. Je ik is niks anders dan het volledig verwikkeld zijn in jouw situatie. En dat gebeurt ook in je meditatie.

    Meer onder 'pakhuis van verlangen'

    Footer

    Boeddhistisch Dagblad

    over ons

    Recente berichten

    • Bhikkhu
    • Boeddhisme en hulpverlening
    • Een stomme film over een stom doek; cursus beeldspraak voor non-dualisten
    • Het jaar 2023 – dag 39 – ziekzwakmisselijk (3)
    • Redactiestatuut en redactieformule – pijlers van het BD

    Reageren

    We vinden het geweldig om reacties op berichten te krijgen en op die manier in contact te komen met lezers, maar wat staan we wel en niet toe op de site?

    Over het BD

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten.
    Lees ons colofon.

    Zie ook

    • Contact
    • Over ons
    • Columns
    • Reageren op de krantensite

    Het Boeddhistisch Dagblad is een onafhankelijk journalistiek webmagazine over boeddhistische thema’s en inzichten. Lees ons colofon.

     

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken.  Via de instellingen kun je bepalen wat je wel of niet toestaat: bekijk je instellingen.

     

    Privacy en cookies

    Op deze website gebruiken we cookies voor het bijhouden van bezoekersstatistieken en als je reageert: je naam en mailadres.

    Zo houden we bij hoe de site gebruikt wordt en hoe vaak.

    Hier kun je instellen welke cookies je wel of niet toestaat.

    Noodzakelijke cookies

    Met deze cookies slaan we je voorkeuren in het gebruik van deze website op.

    If you disable this cookie, we will not be able to save your preferences. This means that every time you visit this website you will need to enable or disable cookies again.

    Privacy

    Bekijk wat we wel of niet doen met je gegevens