De verwarring over de mate van concentratie komt vooral omdat de meeste westerse inzichtmeditatie leraren geen onderscheid maken tussen Vipassana Samadhi (vipassana concentratie) en Samatha Samadhi (kalmte concentratie)
Vipassana
IBC organiseert symposium over Vipassanameditatie in Bangkok
IBC organiseert symposium over Vipassanameditatie in Bangkok
Het portret als valkuil
Wenden we ons nu naar het Boeddhabeeld. Dit is geen portret van de historische Boeddha. Hoe deze eruitzag weten we niet. Het Boeddhabeeld kwam pas een paar honderd jaar na zijn heengaan in zwang; in de vroegste boeddhistische periode werd de Boeddha alleen aangeduid met symbolen zoals een levensboom, een voetafdruk of een lege zetel.
De zoektocht naar een boeddhistisch stopcontact
Ik heb wel eens tijdens een bijeenkomst met vipassana-beoefenaren gezegd dat ik meer een Mahayana-boeddhist ben. Haha, en wat dacht je? Er gebeurde helemaal niks. Iedereen zat opmerkzaam te luisteren. Dat was het. Tijdens een Tibetaans-boeddhistische retraite heb ik een keer laten vallen dat ik Theravada-boeddhist ben. Men keek met meer medelijden dan compassie naar me.
Taigu – De M van Manjusri
De M van meditatie hebben wij eveneens paraat voor de heer Milders, mocht hij zijn mededogen en metta willen belijden en van minder, minder willen migreren naar meer, meer.
Bespreking – Nieuwe lichamelijkheid
De manier waarop we in ons vel zitten wordt niet alleen bepaald door hoe we dit voelen, maar ook hoe we erover denken. Niemand wordt echt vrolijk van kiespijn, maar voor de een is het een vervelende bijkomstigheid en voor de ander een enorme ramp. De afgelopen jaren hebben we ook gezien dat een inenting, of een prikje zoals sommigen het luchthartig noemen, voor een aantal mensen een regelrechte aanslag betekent op hun lichamelijke integriteit.
Het Edele Achtvoudige Pad in Vipassana
Juiste Levenswijze, hieronder wordt verstaan het vermijden van levensonderhoudsvormen die een ongunstig gevolg hebben voor het gemoed. Specifiek zou vermeden moeten worden beroepen als slachter; handelaar in mensen; handel in wapens; in gif en geestverruimende middelen. Ook als ongunstig wordt gezien beroepen als soldaat, beul, toneelspeler, spellen speler, geesten uitdrijver en waarzeggerij.
Worden we van Vipassanameditatie gelukkiger?
Het is ook niet zo dat de Boeddha prettige wereldse gevoelens verbood (zoals sommige dominees in ons land lange tijd deden). Maar ook de onprettige aardse gevoelens verdwijnen niet, zelfs niet bij de volledig verlichte persoon (ze kunnen zelfs duidelijker beleefd worden, net als de hierboven genoemde natuur); ze hebben alleen minder impact; de persoon wordt er minder door geraakt. De onprettige wereldse gevoelens werden niet door de Boeddha aangeprezen.
Het uitwisselingsgesprek tijdens retraites
Uitwisselingsgesprekken kunnen dienen als een waardevolle mogelijkheid te checken hoe ongemak gehanteerd wordt en of het nodig is hierin extra ondersteunende adviezen mee te geven. Soms kan er sprake zijn van meditatie-dukkha, waarbij mediterenden ongemak tegenkomen als een manifestatie van het groeiende vipassanā-inzicht ‘dat er lijden is’. Soms is er ook meer sprake van een fysieke of psychiatrische klacht of beperking, die niet alleen aanschouwd behoort te worden maar ook extra zorg en wijsheid nodig heeft.
‘Mijn sociale betrokkenheid zit in het bouwen en onderhouden van gemeenschap’
In de retraites die Bart meegemaakt heeft in Nederland en de VS ziet hij vooral witte mensen, hoger opgeleid, vrouw. Dat geldt ook voor de begeleiders. Voor Bart is dat onlosmakelijk gekoppeld aan een positie van macht. ‘Als je je als deelnemer nooit gerepresenteerd ziet door leraren of de gemeenschap, dat doet wat met je. Ik zou daar zelf van schrikken, en er niet aan meedoen.’
‘Ik leef niet om te mediteren, ik mediteer om te leven’
Ank Schravendeel heeft samen met begeleiders en bestuurders van boeddhistische meditatiegroepen in Groningen een cursus klimaatgesprekken gevolgd. Ank voelde dat het in deze tijd van overgang en klimaatverandering nodig was om zicht te krijgen op haar eigen houding ten opzichte van klimaatverandering, om er daarna ook binnen de sangha over te kunnen praten. ‘Ik had het niet over klimaat, ik vond het een veel te groot en ingewikkeld onderwerp en ik wilde leren om dat wel te kunnen.’ Ze vindt het belangrijk om iets dat zo in de wereld speelt, mee te kunnen nemen in de dhamma-talks.
‘Is sociale actie bevorderlijk voor vipassana?’
Privé moeten leraren zelf weten of ze betrokken willen zijn bij een zaak of niet. Echter, de geschiedenis laat zien dat als je bezig bent met concepten, dat polarisatie en wording (bhava) direct ontstaan. Betrokken boeddhisten zijn er altijd geweest, ook in Azië. Maar zodra men gewend raakt aan het aanhangen van visies, dan worden visies dwangmatig, bepalend, en confronterend.